Diyetisyen

Beslenme, son dönem böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıkların tedavisinde tüm sürecin önemli bir parçasıdır. Doğru beslenme, yeterli fiziksel aktivite ve sigara kullanımının bırakılması gibi uygulamaları içeren yaşam tarzındaki değişiklikler; kan basıncı, kan şekeri ile ilişkili olduğundan kronik böbrek yetmezliği için de önemli faktörlerdendir. SDBY tedavi yöntemlerinden biri olan Hemodiyaliz tedavisinde beslenme çok önemlidir. Çünkü hemodiyaliz hastalarında beslenme, hastalığın ilerlemesine ve oluşabilecek komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Hemodiyaliz tedavisi sırasında, vücutta birikmiş olan üremik toksinlerin çoğu kısa sürede atılır. Ancak bu süre zarfında vücut için faydalı olan besinler de kaybolur (proteinler, vitaminler, mineraller). Hemodiyaliz hastalarında; yeterli miktarda enerji, protein, tuz, sodyum, potasyum, fosfor ve su alımı önemlidir.

Kronik böbrek yetmezliğinin ilk evrelerinde hastalara ciddi diyet kısıtlamaları uygulanır ancak birey diyaliz tedavisi olmaya başladıktan sonra diyette esneklikler sağlanabilir. Hastaların genel olarak dikkat etmesi gereken 4 unsur vardır. Bunlar; tuz, potasyum, fosfor mineralleri ve su yönetimidir.

Sıvı yönetimi hastanın idrar miktarına göre ayarlanır;

Hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastaların alması gereken günlük sıvı miktarı hastanın; idrar miktarı+ 750+1000ml (ort:3-4 su bardağı) sıvıdır bu sıvı miktarına besinlerle alınan sıvılarında dahil olduğu unutulmamalıdır.

Diğer madde sodyum klorür yani diyetle sağlanan tuz miktarıdır. Diyaliz tedavisi uygulanan hastalarında diyetle alınan günlük sodyum miktarının 2-4 gr’ın altında olması istenir bu miktarı sağlamak için

-Ekmeklerinizi tuzsuz tercih edip yemeklerinize 1 tutam tuz ilave edebilirsiniz

Hastaların sınırlı tüketmesi gereken diğer bir mineral ise fosfor mineralidir. Fosforun temel besin kaynakları; et ürünleri, özellikle tütsülenmiş fermente edilmiş et ürünleri, süt ürünleri yumurta sarısı, deniz ürünleri baklagiller ve kuruyemişler, paketli ürünler (bisküvi, kraker, çikolata, gofret, cipsi vb.) hazır gıdalardır. Özellikle hazır gıdalar ve paketli ürünlerde bulunan inorganik fosforun vücutta emilimi daha kolaydır bu yüzden paketli ürünleri tüketirken ürünün etiket bilgisini incelemeyi unutmayınız.

Et grubundaki besinler protein açısından aynı zamanda fosfor minerali açısından da zengindir bu nedenle hemodiyaliz tedavisi olan hastaların et grubundaki besinleri dikkatli tüketmeleri gerekmektedir. Diyaliz tedavisi öncesinde diyetle sınırlandırılan protein miktarı diyaliz tedavisine başladıktan sonra ortadan kalkar. Hemodiyaliz hastaları et grubundaki besinlerden; dana eti, kuzu eti, tavuk eti, ördek eti, hindi eti, soya fasulyesi, yumurta beyazı veya tam yumurta gibi besinleri tercih etmelidirler.

Hastalarda kısıtlanan bir diğer mineral potasyum mineralidir. Diyetle potasyum alım miktarı bireyin serum potasyum düzeyine göre değişmektedir, ancak HD tedavisi olan hastalarda genel olarak 2-3 g/gün tavsiye edilmektedir. Hemen hemen her gıda da potasyum bulunur. Potasyumun başlıca besin grupları arasında; meyveler, sebzeler, baklagiller ve yağlı tohumlar yer almaktadır. Genel olarak ifade etmek gerekirse hemodiyaliz hastalarının günlük 2 porsiyon meyve 1 porsiyon sebze hakkı mevcuttur. 1 porsiyon meyveden bahsetmek istediğim 1 avuç şeklindedir. 1 porsiyon Sebze ise 4-5 yemek kaşığıdır. Yemeklerin susuz ve tuzsuz olmasına özen gösteriniz ayrıca özellikle sarı- turuncu meyvelerin kurutulmuş meyve ve sebzelerin çiğ yeşil yaprakları sebzelerin daha fazla potasyum içeriğine sahip olduğunu unutmayınız. Bununla birlikte patates, havuç, kış kabağı gibi potasyumdan zengin besinlerin; soyulup dilimlenip 2 saat boyunca ılık suda bekletip duruladıktan sonra pişirip tüketebilirsiniz. Bu yöntemle besinlerdeki potasyum miktarı azaltılmış olur. Aynı uygulamayı kurubaklagiller için de yapabilirisiniz.

Unutmayın ki diyet bireye özgüdür, diyaliz tedavisi sırasında diyetisyen eşliğinde bir tedavi yönteminin uygulaması diyaliz hastalarında, sağlıklı beslenme tedavisi uygulamaları, sağ kalım oranlarını önemli derecede arttırır böylece daha iyi diyaliz yeterliliğinde ve kaliteli yaşam standartlarında etkili olur.

Merkezimizde diyetisyen danışmanlığı alan bireyler tedavileri boyunca beslenmelerine dair her konu hakkında bilgi sahibi olabilirler. Hedefimiz beslenme alışkanlıklarında kalıcı bir değişiklik yaratmak ve sağlıklı yaşam standartlarını sağlamaktır.